Als er prostaatkanker is vastgesteld, dan kan bestraling een mogelijke behandeling zijn. Dit kan een uitwendige bestraling of een inwendige bestraling zijn of een combinatie hiervan. Hieronder leest u meer over de uitwendige bestraling.
Het doel van bestralen?
Het doel van deze bestralingsbehandeling is de prostaatkanker te laten verdwijnen.
Welk gebied wordt bestraald?
Bij een prostaatbestraling wordt de hele prostaat bestraald omdat tumorcellen in de hele prostaat aanwezig kunnen zijn. Als de prostaat verwijderd is, kan het soms nodig zijn om het gebied waar de prostaat gezeten heeft te bestralen.
Als er uitzaaiingen in de lymfeklieren gevonden zijn worden de lymfekliergebieden ook bestraald.
voorbereidingen op de bestraling
Plaatsen goudmarkers
Voor het bestralen van de prostaat worden meestal goudmarkers in de prostaat geplaatst. Dit zijn hele kleine goudstaafjes, ongeveer 1 mm dik en 5 mm lang.
Deze goudmarkers worden gebruikt om te bepalen hoe de prostaat in het bekken ligt. Door een wisselende vulling van de darmen en de blaas kan de prostaat elke dag net iets anders liggen. De goudmarkers zijn goed zichtbaar op een scan die voor elke bestraling wordt gemaakt. Door deze goudmarkers verbetert de nauwkeurigheid van de bestraling.
De afspraak voor het plaatsen van de goudmarkers is enkele dagen voor de CT- en MRI-scan.
CT-scan en MRI-scan
Om een bestralingsplan te maken is informatie nodig van een CT-scan en eventueel een MRI-scan.
We zullen ook een aantal stipjes (tatoeage-puntjes) op uw lichaam aanbrengen. Deze stipjes zijn nodig om u later op het bestralingstoestel in de juiste houding te kunnen leggen. Deze stipjes vervagen in 1 á 3 jaar.
Wat kunt u zelf doen?
Zowel bij de CT-scan als de bestraling is het belangrijk om een gevulde blaas te hebben. Door de gevulde blaas komt er minder straling in de blaas. Ook duwt de blaas de darmen omhoog waardoor de darmen minder straling krijgen.
Ons advies voor een goed gevulde blaas: 1½ uur voor de CT-scan of bestraling te plassen en daarna direct een ½ liter water te drinken.
Behandeling
Het bestralingsapparaat heet een lineaire versneller. Dit apparaat richt een bundel röntgenstralen van hoge energie op het gebied dat bestraald moet worden.
Voor de bestraling leggen de bestralingstherapeuten u in de goede houding. Zij gebruiken hierbij de tatoeage puntjes. Daarna verlaten zij de bestralingsruimte. Eerst wordt er een controle-scan gemaakt. Als het nodig is wordt de tafel waarop u ligt nog iets verschoven, zodat u helemaal in de juiste positie ligt. Daarna wordt u bestraald. Van de bestraling voelt en ziet u niets. U hoort alleen een zoemend geluid.
Na de bestraling mag u weer naar het toilet en kunt u uitplassen
Gedurende uw behandeling heeft u eenmaal per week een controle-afspraak met uw behandelend arts of physician assistant .
Welke bijwerkingen zijn er?
De bestraling kan bijwerkingen geven. Hoeveel last u daarvan krijgt verschilt per persoon. Vaak vallen de klachten heel erg mee.
- Bijwerkingen die heel soms optreden (bij minder dan 5% van de patiënten)
Na de behandeling
De eerste controle op de afdeling Radiotherapie vindt plaats ongeveer 4 tot 6 weken na de laatste bestraling. Afhankelijk van uw persoonlijke situatie kan dit anders zijn. Een week voor deze afspraak laat u bloed prikken om de PSA waarde te bepalen. Tijdens deze afspraak wordt gecontroleerd of de acute bijwerkingen afgenomen zijn en wat het effect van de behandeling is. Eventuele klachten en vragen worden besproken. Na afloop van de bestralingsbehandeling blijft u onder controle bij uw uroloog en uw arts of physician assistant op de afdeling Radiotherapie.
Meer informatie?
Er staat meer informatie op de volgende website: www.kanker.nl
Patientenorganisatie: www.prostaatkankerstichting.nl
De behandelend arts geeft natuurlijk ook antwoord op alle vragen.
De Voorlichting van de afdeling Radiotherapie kan U ook meer uitleg geven. Zij zijn bereikbaar via e-mail (voorlichting-radiotherapie@amc.nl)