Training 'Samen beslissen over de palliatieve oncologische behandeling'

Oncologen (in opleiding)

Wanneer kanker niet meer te genezen is, bestaan er vaak nog wel behandelingen om de ziekte te remmen. De winst is echter onzeker en vaak beperkt, terwijl de behandeling zwaar kan zijn. Zeker wanneer genezing niet meer mogelijk is, zouden de wensen en voorkeuren van de patiënt bepalend moeten zijn bij deze behandelkeuzes. Idealiter volgen consulten over de behandeling het model van gedeelde besluitvorming, waarbij de opties, de voor- en nadelen van de opties en de wensen en voorkeuren van de patiënt systematisch worden besproken. Het betreft echter best een uitdagend gesprek en uit onderzoek weten we dat de patiënt vaak nog onvoldoende betrokken wordt. 

In deze training leer je het gespreksmodel van gedeelde besluitvorming toe te passen op de specifieke casus van een besluit over palliatieve systemische behandeling. Het geleerde is echter ook in andere settings toepasbaar. Je krijgt inzicht in de achtergrond van gedeelde besluitvorming, je gaat in gesprek met collega’s over wat het oplevert en wanneer het lastig is, en je oefent met een acteur.

Wat eerdere deelnemers over de training zeiden

‘Door de training ging ik inzien dat ik met een andere instelling het consult in moest gaan. Vroeger deed ik het niet optimaal zonder dat ik het toen door had. Ik dacht: die mevrouw komt voor palliatieve chemotherapie, zonder dat ik dat fatsoenlijk uitvroeg. Je kijkt dan ook niet serieus naar het alternatief’

‘Van tevoren dacht ik, zouden het niet allemaal dingen zijn die je al eens hebt gehad gedurende je opleiding of in trainingen, maar er kwamen echt wel nieuwe dingen naar boven of dingen die je weer eens kon opfrissen. Ik vond het veel nuttiger dan ik van tevoren dacht.’

‘Wat ik eigenlijk nog nooit eerder tijdens mijn opleiding heb gehad is specifieke onderwijs over voor hoe je palliatieve chemo bespreekt. Het feit dat je de volgorde bijvoorbeeld kan omdraaien, dat je eerst de ondersteunende behandeling bespreekt, dat was wel nieuw voor me.’’ 

Verpleegkundigen/huisartsen

Hoewel de beslissing over de oncologische behandeling in de spreekkamer van de specialist wordt genomen, spreken ook verpleegkundigen en huisartsen met patiënten over de behandeling. Zij hebben een andere relatie tot de patiënt en andere expertise, en kunnen daarmee een belangrijke bijdrage leveren aan een bewust, geïnformeerd en passend besluit. Maar een gesprek over de behandelkeuze vanuit die positie is nog knap uitdagend.

In deze training leer je hoe jij de behandelkeuze ter sprake kunt brengen in gesprek met je patiënt met kanker. Je oefent met een casus in de palliatieve setting, maar het geleerde is breder inzetbaar. Je leert hoe te signaleren of de beslissing bewust, geïnformeerd en passend is. En je leert hoe jij vervolgens, vanuit jouw expertise, de patiënt kunt helpen te komen tot een goed besluit. Tijdens de fysieke training werken we met een acteur.

Wat eerdere deelnemers zeiden over de training

‘Ik neem uit deze cursus mee het belang van gedeelde besluitvorming. En dat we niet als vanzelfsprekend aannemen dat elke beslissing in de behandeling bij kanker bewust en weloverwogen is genomen’

‘Het wordt in mijn beleving steeds meer een relevant onderwerp met de patiënt in de huisartsspreekkamer. Deels vanuit de bewustwording van de patiënt en mogelijk ook vanuit de samenwerking met de specialist.’

‘Zeer relevant gezien de behandelmogelijkheden alleen maar toenemen en –ook al worden patiënten steeds mondiger - in deze situatie worden ze niet minder kwetsbaar.’

‘Goede acteur, je vergeet dat jij acteur is.’

E-learning modules

Bohn Stafleu van Loghum geeft de e-learning modules uit die gebruikt worden in de trainingen. Deze zijn ontwikkeld samen met de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) en andere partijen. Deze geaccrediteerde modules kan je ook los volgen.

1.     Samen Beslissen met patiënten – voor zorgverleners die beslissingen nemen met patiënten

2.     Samen Beslissen in de palliatieve zorg – voor zorgverleners die patiënten zien in de vroeg-palliatieve fase

3.     Ondersteunen van samen beslissen – voor zorgverleners die patienten kunnen helpen bij beslissingen met de medisch specialist

4.     Samen Beslissen bij beperkte gezondheidsvaardigheden – voor zorgverleners die beslissingen nemen met patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden

Publicaties

Bos-van den Hoek Danique W., Thodé Maureen, Jongerden Irene P., van Laarhoven Hanneke W. M., Smets Ellen M. A., Tange Dorien, Henselmans Inge, Pasman H. Roeline. The role of hospital nurses in shared decision-making about life-prolonging treatment: A qualitative interview study. Journal of advanced nursing 2021;77 (1):296-307

Henselmans Inge, van Laarhoven Hanneke W M, van Maarschalkerweerd Pomme, de Haes Hanneke C J M, Dijkgraaf Marcel G W, Sommeijer Dirkje W, Ottevanger Petronella B, Fiebrich Helle-Brit, Dohmen Serge, Creemers Geert-Jan, de Vos Filip Y F L, Smets Ellen M. A. Effect of a Skills Training for Oncologists and a Patient Communication Aid on Shared Decision Making About Palliative Systemic Treatment: A Randomized Clinical Trial. The Oncologist 2020;25 (3):e578-e588

Bos-van den Hoek Danique W, Visser Leonie N C, Brown Richard F, Smets Ellen M A, Henselmans Inge. Communication skills training for healthcare professionals in oncology over the past decade: a systematic review of reviews. Current opinion in supportive and palliative care 2019;13 (1):33-45

Henselmans Inge, van Laarhoven Hanneke W.M., de Haes Hanneke C.J.M., Tokat Meltem, Engelhardt Ellen G., van Maarschalkerweerd Pomme E.A., Kunneman Marleen, Ottevanger Petronella B., Dohmen Serge E., Creemers Geert Jan, Sommeijer Dirkje W., de Vos Filip Y.F.L., Smets Ellen M.A. Training for Medical Oncologists on Shared Decision-Making About Palliative Chemotherapy: A Randomized Controlled Trial. The Oncologist 2019;24 (2):259-265

Henselmans I., Smets E. M. A., de Haes J. C. J. M., Dijkgraaf M. G. W., de Vos F. Y., van Laarhoven H. W. M.A Randomized controlled trial of a skills training for oncologists and a communication aid for patients to stimulate shared decision making about palliative systemic treatment (CHOICE): study protocol. BMC cancer 2018;18 (1):55