Meteen na de finish van de marathon de MRI in. Dit unieke onderzoek heeft het AMC opgezet om te kijken of het volbrengen van het klassieke loopnummer over ruim 42 kilometer goed is voor lijf en leden. Meteen na de finish bekijken de onderzoekers of de mega-inspanning schade heeft toegebracht aan het hart, vertelt Ot Bakermans, van de afdeling Radiologie. Bij de marathon van Amsterdam op 15 oktober is het zo ver.
Sporten is gezond. Ja, zeker waar. Elke dag een uurtje bewegen op de fiets, of hollen langs een riviertje of door het bos is gunstig voor van alles en nog wat in lijf en leden. Maar waar ligt de grens? De hele dag fietsen in de brandende zon over hoge Alpenpassen. Mmm. Of het volbrengen van de ultieme queeste van velen: de marathon. Bakermans: “Het is onduidelijk wat dergelijke topprestaties betekenen voor het ontstaan van hartschade. We gaan dit voor het eerst met nieuwe MRI-technieken goed in kaart brengen.” Nog niet eerder is met deze nieuwe technieken onderzoek gedaan om het hart van mensen onmiddellijk na een zware inspanning te bestuderen in de MRI.
Het AMC werkt hiermee samen met onderzoekers van het Radboudumc uit Nijmegen. De onderzoekers kijken ook naar wat het lopen van de marathon doet op de skeletspieren. Bakermans: “Dat deel is een vervolg op eerder onderzoek in het AMC toen een paar jaar geleden deelnemers aan de marathon van Berlijn werden onderzocht. Maar voor die studie hoefde je niet binnen een paar uur na de finish in de MRI te liggen.’
Logistieke uitdaging
Het uitgangspunt dat iemand nu binnen een paar uur na de finish in het AMC moet zijn, is een logistieke uitdaging, vertelt Bakermans. “De finish is in het Olympisch Stadion in Amsterdam, we laten busjes rijden naar het AMC zodat de atleten snel in de MRI kunnen. We hebben die zondagmiddag twee scanners tot onze beschikking; we kunnen maximaal twaalf deelnemers onderzoeken. Ik hoop dat onze proefpersonen een beetje gespreid finishen."
De deelnemers moeten aan een aantal criteria voldoen. Alleen mannen ouder dan 45 jaar die eerder een marathon hebben gelopen, kunnen meedoen. Ze moeten geen overgewicht hebben met een normale bloeddruk en een gewoon cholesterolgehalte, niet rokend en geen ziekten hebben aan het hart. En ook geen angst hebben voor de MRI, een opgave voor mensen die een beetje claustrofobisch zijn.
"We hebben voor oudere deelnemers gekozen, omdat dan de kans groter is dat er iets te zien is aan schade van het hart", legt Bakermans uit. "En omdat er in het onderzoek plaat is voor zo weinig deelnemers hebben we gekozen voor alleen mannen. Dan is de variatie binnen de groep een stuk kleiner dan als we ook vrouwen laten deelnemen."
In het zweet
Er wordt veel gevraagd van de vrijwilligers. Behalve dat ze zich tussen de tweeënhalf en zes uur in het zweet moeten werken tijdens de marathon zelf, moeten ze vijf keer naar het AMC komen. Eerst bepalen de onderzoekers of je inderdaad kunt meedoen aan de studie. Een week voor de marathon worden hart en bovenbenen in de MRI in kaart gebracht. Ook wordt er een hartfilmpje gemaakt en wat bloed afgenomen.
Enkele uren na de finish van de marathon wordt opnieuw een MRI van het hart gemaakt en dan een dag of twee later een MRI van de bovenbenen. Ongeveer twee weken na de finish wordt het onderzoek nog een keer gedaan. "Het is inderdaad een hele opgave", erkent Bakermans. "De reiskosten worden vergoed en je krijgt een kleine financiële vergoeding voor de moeite. En een rapportje over al onze bevindingen.’"
Hoe de uitkomsten uitpakken, is voor de onderzoekers open, omdat de studie naar het hart op deze wijze nog niet is uitgevoerd. “Een cardioloog zal schrikken als je met bloedwaarden binnenstapt die net na de marathon zijn bepaald, zeker als hij niet weet dat je hebt hardgelopen. Dan zie je in het bloed aanwijzingen voor schade." De AMC onderzoekers gaan met de MRI gedetailleerd kijken naar de stijfheid van de hartspier, vervetting en kijken of het samentrekken van de spier is veranderd en hoe snel dat weer herstelt.
De onderzoekers zoeken twaalf deelnemers voor dit unieke experiment. Gegadigden kunnen zich aanmelden bij Vincent Aengevaeren (Vincent.Aengevaeren@radboudumc.nl), telefoon: 024 36 13 650.