De stress en de zware zorg die een moeder van een huilbaby ervaart, kunnen de ontwikkeling van haar kind beïnvloeden. Dat toonde psychiater Laetitia Smarius onlangs aan. Ze zag dat huilbaby’s later meer kans hebben op stemmings- of gedragsproblemen. De resultaten werden gepubliceerd in The European Child & Adolescent Psychiatry.
Iedere baby huilt. Vlak na de geboorte gemiddeld één tot anderhalf uur per dag. De piek zit rond de zesde week, met twee tot tweeënhalf uur per dag. Daarna keert de rust terug en huilt het kind dagelijks ongeveer een uur. Maar dan een huilbaby. Dat is andere koek. Die huilt meer dan drie uur per dag, gedurende drie of meer dagen per week, minimaal drie weken lang. Het geluid van de ontroostbare baby gaat vaak door merg en been. Het kan veel stress veroorzaken en ouders tot wanhoop drijven.
Die stress maakt het zwaar om voor de baby te zorgen en dat kan de ontwikkeling beïnvloeden, bleek uit het onderzoek van Laetitia Smarius, psychiater bij de Bascule in het AMC. Zij wilde weten of kinderen die vroeger huilbaby waren, op vijfjarige leeftijd ‘anders’ zijn in gedrag of stemming dan andere vijfjarigen. En ze ging na of het uitmaakt als de moeder de verzorging zwaar vond of zich agressief uitte naar haar baby.
Stemmingsproblemen
Het werk van Smarius is onderdeel van de ABCD-studie, een langlopend Amsterdams onderzoek naar de gezondheid van kinderen geboren tussen 2003 en 2004. Daarin wordt gekeken welke factoren in de vroege zwangerschap of eerste levensjaren van invloed zijn op de gezondheid van de kinderen. De studie van Smarius past daar perfect in.
“We hebben de gegevens verwerkt van 3389 baby’s van drie maanden oud. 102 baby’s waren huilbaby’s, zo’n drie procent”, rekent Smarius voor. “We vroegen de moeders hoe zwaar zij de verzorging vonden, en of zij zich verbaal of fysiek agressief gedroegen naar hun kind.”
Vijf jaar bezocht zij de moeders en hun – inmiddels – kleuters, opnieuw. Met vragenlijsten bracht Smarius de gedrags- en stemmingsproblemen van de kinderen in kaart. “Gedragsproblemen zijn bijvoorbeeld vechten, pesten of woedebuien. We hebben gevraagd naar aandachtsproblemen, hyperactiviteit, problemen met leeftijdgenoten, en prosociaal gedrag zoals rekening houden met anderen. Stemmingsproblemen zijn bijvoorbeeld verdrietig zijn, denken dat niemand je aardig vindt, of het gevoel hebben alles verkeerd te doen.”
Uit de resultaten blijkt dat het risico op gedrags- en stemmingsproblemen op vijfjarige leeftijd twee keer zo groot is bij een huilbaby als bij een niet-huilbaby. Ook de zorglast die de moeder van de huilbaby ervaart en het agressieve gedrag dat zij vertoont, spelen een rol: zwaarte van de zorg draagt voor 17 procent bij aan latere stemmingsproblemen, en agressief gedrag voor 10 procent.
“Een gestreste moeder voelt minder goed aan wat haar kind nodig heeft”, legt Smarius uit. Dat beïnvloedt de ontwikkeling. Hetzelfde geldt bij agressief gedrag, als moeders hun baby’s bijvoorbeeld boos blijven toespreken, de mond dichtduwen of slaan.”
Vragen naar stress
Er is dus winst te behalen, concludeert Smarius. Maar dan moet er meer oog zijn voor de zorglast van moeders met een huilbaby. Zij krijgen vaak te horen dat het vanzelf allemaal goedkomt.
Smarius pleit daarom voor extra aandacht voor de Multidisciplinaire richtlijn ‘Excessief huilen’ van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid. Daarin staat dat verpleegkundigen en artsen moeten vragen naar stress bij de verzorger. “Daarnaast is het belangrijk om te informeren naar agressief gedrag”, zegt Smarius. “Gelukkig komt er meer aandacht voor het signaleren en bespreekbaar maken van stress, om agressief gedrag te voorkomen. Zo is onlangs het ‘Samen Starten Protocol’ landelijk uitgezet. Daarin krijgen verpleegkundigen van het consultatiebureau extra tijd om met ouders te praten over stress en wat je daartegen moet doen.”
“Realiseer je, dit gaat over gewone moeders, zonder speciale indicatie. Voor vrouwen met te vroeg geboren kinderen, of moeders met een depressie bestaan allerlei programma’s. Voor de overige moeders die het zwaar hebben, bieden we nog te weinig.”
Tekst: Edith van Rijs
Foto: Patrick van Katwijk/Hollandse Hoogte